سارقان و کلاهبرداران  حرفه ای همیشه سعی می کنند تکنیک های خود را ارتقا دهند تا به این ترتیب بتوانند هرچه بیشتر از افراد ساده دل اخاذی کنند یکی از راه های اخاذی جعل اسناد بانکی است که سال هاست مرسوم است.

البته نیروهای امنیتی و پلیس همیشه یک گام از این سارقان جلوتر بود و هیچ گاه بار کج آنها به مقصد نرسیده است با این وجود بهتر است شما هم با برخی از شگرد های جاعلان آشنا شوید تا حریف ساده ای برای آنها نباشید.

تعریف جعل

عملی جرم است که در قانون به قید مجازات ممنوع شده باشد؛ بنابراین جرم جعل تنها در حدودی که قانون تعیین کرده، جرم است. در ماده 523 قانون مجازات اسلامی در تعریف جرم جعل گفته شده است که تزویر و جعل عبارتند از ساختن نوشته یا سند یا امضای اشخاص رسمی و غیر رسمی یا ساختن مهر ، تراشیدن یا خراشیدن یا قلم بردن یا الحاق یا محو یا اثبات یا سیاه کردن یا تقدیم یا تأخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی یا الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر یا به کار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن و نظایر اینها به قصد تقلب.

بیشترین جعل ها

مدارک واسناد بانکی و بهادار در صدر آمار جعل اسناد هستند. البته اقدامات امنیتی که طی سال های اخیر از سوی بانک مرکزی صورت گرفته جعل اسناد بانکی و به ویژه اسکناس را به میزان قابل توجهی کاهش داده است. پیشتر در خبرها آمده بود بیشترین مصادیق جعل در حوزه امور بانکی شامل جعل اسناد و مدارک بانکی و بهادار‌ است که ۳۶% از آمار جعل را به خود اختصاص داده است.

مجازات جعل اسکناس

هر كس اسكناس رایج داخلی را بالمباشره یا به واسطه جعل كند، یا با علم به جعلی بودن توزیع یا مصرف نماید، چنانچه عضو باند باشد و یا قصد مبارزه با نظام جمهوری اسلامی ایران را داشته باشد به اعدام محكوم می‌شود.

همچنین عامل عامد و عالم ورود اسكناس مجعول به كشور به عنوان مفسد به اعدام محكوم می‌گردد مگر آنكه عضو باند نبوده و قصد مبارزه با نظام نداشته و در محكمه ثابت شود كه فریب خورده است. مرتكبان در غیر از مواردی كه براساس ضوابط فوق به اعدام محكوم می‌شوند، مشمول مجازات‌های مقرر در ماده ۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب ۱۸/۵/۱۳۶۲ خواهند بود.
تبصره:

در كلیه صور فوق علاوه بر مجازات‌های مذكور، معادل اموالی كه از راه جعل یا توزیع یا ورود یا مصرف بدست آمده است، از اموال مرتكب مصادره می‌شود.

روش های جعل

آنچه که اساس و پایه جعل را تشکیل میدهد امکان به اشتباه انداختن دیگری است به نحوی که بتوان او را فریفت تا سند غیر واقعی را به عنوان سند اصلی باور کند بنا براین امکان به اشتباه انداختن ملاک کار است نه شبیه بودن. برای مثال اگر شخصی زیر گذر نامه را امضا کند بدون آنکه کمترین اشتباهی با امضای مسئول اداره گذرنامه داشته باشد چون احتمال به اشتباه انداختن دیگری وجود دارد جرم جعل واقع شده استولی اگر همین شخص به جای امضا از اثر انگشت در ذیل گذر نامه استفاده نماید امکان به اشتباه انداختن دیگری وجود ندارد زیرا هر شخص عاقلی میداند که رییس گذرنامه با سواد بوده و از امضا استفاده میکند.

تراشیدن یا خراشیدن: این عمل معمولا با وسایلی مثل تیغ و چاقو و نظایر آنها صورت میگیرد یعنی جاعل حروفی را با کمک این وسایل از روی نوشته یا سند محو میکند. در عمل خراشیدن جاعل بخشی از یک کلمه را محو میکند مثلا با حذف حرف "ن" کلمه نبود را تبدیل به بود میکند ولی در عمل تراشیدن جاعل کل کلمه را محو میکند مثلا نام یکی از خریداران را از سند بیع یا قولنامه محو میکند

قلم بردن: در قلم بردن لازم نیست حرف یا کلمه ای به سند اضافه شود بلکه امکان دارد جاعل با استفاده از قلم قسمتهایی از سند یا نوشته را نا خوانا کند یا بر روی آن خط بکشد 



الحاق: در این مورد چیزی به سند اضافه میشود مثلا رقمی در مقابل چک گذاشته شده یا با افزودن یک حرف به یک کلمه آن را به کلمه دیگری تبدیل میکنندبرای مثال با افزودن "ی" به کلمه (حسن) آن را به (حسین) تبدیل میکنند

محو یا اثبات یا سیاه کردن: مقصود از محو کردن پاک کردن بخشهایی از یک نوشته با وسایلی مثل مداد پاک کن و یا لاک غلط گیر یا سایر مواد شیمیایی است. 

منظور از اثبات خارج کردن سند از بطلان است مثل اینکه مهر "باطل شد" را از روی قبض پرداخت وجه پاک کنند. 

مقصود از سیاه کردن سند ناخوانا کردن آن با استفاده از جوهر یا موادی مانند آن است 

دست بردن در تاریخ سند: 

مقصود آن است که جاعل پس از تنظیم سند و تاریخ مندرج در آن را جلو یا عقب بیندازد. مثلا تاریخ سفته را از 4/1/82 به 4/2/83 تبدیل کند.

الصاق نوشته ای به نوشته دیگر: در اینجا جاعل بخشهایی از یک نوشته را به بخشهایی از نوشته دیگر پیوند داده و منضم میکندبه نحوی که حالتی به وجود می آید که خواننده آن را نوشته ای واحد تصور میکند. برای مثال امضایی از یک نوشته را به متن یک پیش نویس که امضا نشده ضمیمه کرده و می چسباند

به کار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن: در این حالت جاعل مهر فرد دیگری (مثل مهر یک شرکت و اداره یا یک فرد عادی)را بدون اجازه صاحب آن مورد استفاده قرار می دهد و آن را در ذیل یک نوشته یا سند به کار میبرند. 

تمام مواردی که از آنها نام برده شد از مصادیق جعل مادی است یعنی جاعل عملی فیزیکی و مادی روی سند یا نوشته انجام میدهد و آن را از اصالت خارج می کند. 

اما گاهی اوقات جاعل عمل مادی انجام نمی دهد بلکه بدون آنکه مرتکب خدشه یا تغییر در سند شود مطالب منتسب به دیگران را تحریف میکند.

منبع: بانکی